Wetsvoorstel Zelfstandigenwet: Meer duidelijkheid over samenwerkingen met zelfstandigen

Onlangs is door VVD, D66, CDA en SGP als alternatief voor de Vbar een wetsvoorstel Zelfstandigenwet ingediend, om een apart wettelijk toetsingskader te introduceren of sprake is van een zelfstandige of juist van een werknemer. Het doel is het realiseren van meer rechtszekerheid, erkenning van zelfstandige arbeid en betere sociale bescherming.

Toetsingskader
Het wetsvoorstel bevat een toetsingskader met drie cumulatieve toetsen, waarbij wordt uitgegaan van de werkelijke uitvoering:

1. Zelfstandigentoets: is de persoon een zelfstandige?
Belangrijke criteria zijn:

• een inschrijving bij de KvK,
• beschikken over een BTW-nummer
• gedragen als zelfstandige in het economisch verkeer
• een getroffen arbeidsongeschiktheids- en pensioenvoorziening

2. Werkrelatietoets: zijn er elementen in de samenwerking die zelfstandigheid in de weg staan? Belangrijke criteria zijn:

• de wil van partijen
• de vrijheid van organisatie van de werktijd
• de vrijheid van organisatie van het werk
• de mogelijkheid hiërarchische controle uit te oefenen

3. Sectoraal rechtsvermoeden: geldt er binnen de sector een extra vermoeden van werknemerschap op basis van specifieke kenmerken?

Deze sectoren zullen bij AMvB nader worden ingevuld.

Commissie beoordeling toestingskader zelfstandigenwet
Er wordt een Commissie ingesteld die bindende oordelen kan geven over de kwalificatie van de arbeidsrelatie. Deze oordelen worden anoniem gepubliceerd, om duidelijkheid aan de rest van de marktpartijen te geven (in soortgelijke situaties).

Belang voor praktijk
Opdrachtgevers en zelfstandigen zijn zelf verantwoordelijk voor de onderbouwing en bewijslast van de drie toetsingen. Een werkrelatie die niet meer voldoet aan de criteria, (bijv. doordat de wil van de zelfstandige wegvalt) leidt niet automatisch tot een arbeidsovereenkomst, maar wél tot een rechtsvermoeden van werknemerschap.

Verhouding tot bestaande wet- en regelgeving en wetsvoorstellen
Eerder zijn jullie geïnformeerd over het wetsvoorstel Vbar. De Zelfstandigenwet zou een duidelijker wettelijk kader moeten bieden waarbij de positie en wil van de zelfstandigen van belang is in plaats van de inbedding van de werkzaamheden. Tevens legt de Zelfstandigenwet een koppeling met sociale bescherming (ziekte en pensioen). De initiatiefnemers zijn van mening dat het rechtsvermoeden op basis van een uurtarief uit de Vbar kan bestaan naast de Zelfstandigenwet.

Wij houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Heeft u vragen over de inhoud van dit wetsvoorstel of andere vragen rondom (schijn)zelfstandigheid? Neem dan contact op met ons.

Carmen Veltmans
Arbeidsjurist
c.veltmans@crowefoederer.nl
LinkedIn