Grensoverschrijdend werken

Op 25 maart 2025 vonden in Düsseldorf de derde regeringsconsultaties plaats tussen Nederland en Noordrijn-Westfalen. Tijdens deze bijeenkomst werden diverse economische en politieke thema’s besproken, waarbij ook werd stilgestaan bij de fiscale aspecten van grensoverschrijdende arbeid, met bijzondere aandacht voor de impact van thuiswerken op belastingverdragen en de negatieve gevolgen voor grensarbeiders. In dit memo wordt een overzicht gegeven van de huidige situatie rondom grensarbeid en thuiswerken met het oog op de belastingpositie van deze werknemers.

Situatie vóór de coronacrisis
Voor de coronacrisis werd het loon van een werknemer belast in de woonstaat, tenzij de werkzaamheden fysiek werden uitgevoerd in de andere verdragsstaat. Dit betekent dat als een werknemer in Duitsland woont maar voor een Nederlandse werkgever werkt, de belastingheffing doorgaans afhankelijk is van de locatie waar de werkzaamheden daadwerkelijk plaatsvinden. Wanneer een werknemer (gedeeltelijk) thuiswerkt, worden de thuiswerkdagen toegerekend aan de woonstaat en wordt het inkomen over deze dagen derhalve in Duitsland belast.

Tijdelijke regeling tijdens de coronacrisis
Tijdens de coronacrisis werkten veel grensarbeiders verplicht thuis. Dit had tot gevolg dat hun belastingheffing in beginsel verschoof naar hun woonland, wat kon leiden tot onzekerheid, extra administratieve lasten en mogelijk inkomensverlies. Om ongewenste effecten te voorkomen, sloten Nederland en Duitsland een thuiswerkovereenkomst. Op basis van deze overeenkomst mochten thuiswerkdagen onder bepaalde voorwaarden worden behandeld als werkdagen in het land waar de werknemer normaal gesproken zou hebben gewerkt. Hierdoor bleef de belastingheffing grotendeels ongewijzigd. De thuiswerkovereenkomst is meerdere keren verlengd en liep uiteindelijk tot 1 juli 2022.

Situatie na afloop van de thuiswerkovereenkomst
Na het einde van de tijdelijke regelingen gelden weer de reguliere regels uit het belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland. Dit betekent dat een werknemer die vanuit huis in Duitsland werkt, voor deze thuiswerkdagen belastingplichtig is in Duitsland. De dagen waarop in Nederland wordt gewerkt voor een Nederlandse werkgever, blijven onder de Nederlandse belastingheffing vallen.

Derde regeringsconsultatie tussen Nederland en Noordrijn-Westfalen
Nederland en Duitsland hebben afgesproken om een drempelregeling op te nemen in het belastingverdrag, zodat incidenteel thuiswerken wordt gefaciliteerd. Dit betekent dat bij een bepaald aantal thuiswerkdagen het heffingsrecht behouden blijft voor de werkstaat. Het wijzigingsprotocol waarin deze aanpassing is vastgelegd, zal naar verwachting binnenkort worden ondertekend. Vooruitlopend op deze ondertekening heeft Nederland in het Belastingplan 2025 reeds een wijziging opgenomen om nationale wetgeving hiermee in lijn te brengen. Hopelijk sluit het wijzigingsprotocol aan bij de sociale zekerheidsregels, waar werknemers op basis van de kaderovereenkomst tot 50%  van hun tijd in de woonstaat vanaf huis kunnen telewerken zonder dat dit gevolgen heeft voor de toepasselijke socialezekerheidswetgeving. Hoewel dit een belangrijke stap is, blijven verdere afspraken nodig om de belastingpositie van grensarbeiders beter af te stemmen op de realiteit van hybride werken.

Update: Nieuwe thuiswerkregeling voor grensarbeiders. Wijziging belastingverdrag Nederland – Duitsland
Op 14 april 2025 is bekendgemaakt dat Nederland en Duitsland het belastingverdrag wijzigen om grensarbeiders meer ruimte te geven om thuis te werken zonder fiscale nadelen. De nieuwe regeling houdt in dat grenswerkers jaarlijks maximaal 34 dagen thuis kunnen werken zonder dat het heffingsrecht verschuift naar de woonstaat. Het inkomen over deze dagen blijft belast in het land van de werkgever. Deze wijziging biedt grensarbeiders meer zekerheid over hun netto-inkomen en verlaagt de administratieve lasten.

Hoewel dit een belangrijke stap is, geldt de regeling niet voor grenswerkers die structureel meer dan 34 dagen per jaar thuiswerken. Nederland en Duitsland hebben daarom een intentieverklaring ondertekend waarin is afgesproken om verder te praten over uitbreiding van deze regeling.

De wijziging van het verdrag treedt pas in werking nadat zowel het Nederlandse als het Duitse parlement hiermee hebben ingestemd.

Let op: de belastingregeling loopt (nog) niet parallel met de sociale zekerheidsregels. Dit betekent dat een grensarbeider die gebruik kan gaan maken van de 34-dagenregeling voor belastingdoeleinden, nog steeds beperkt kan worden door de huidige sociale zekerheidsregels. Op basis van de kaderovereenkomst mag maximaal 50% van de werktijd in het woonland worden gewerkt zonder wijziging van het socialezekerheidsstelsel. Een volledige afstemming tussen belastingheffing en sociale zekerheid is er echter nog niet.

Voor meer informatie, neem contact op met Laszlo Kothmann, Sander van de Schoot of Marc Ubaghs.