Geen verhoging verkrijgingsprijs box 2 bij remigratie voor waardestijging gedurende fictieve belastingplicht

De Hoge Raad heeft op 20 september 2024 geoordeeld dat aanmerkelijkbelanghouders die remigreren naar Nederland geen step-up krijgen voor de verkrijgingsprijs van hun aandelen in box 2 als zij voor hun terugkeer ‘fictief’ buitenlands belastingplichtig waren. Dit betekent dat Nederland belasting kan heffen over de volledige waardeaangroei van de aandelen tijdens hun verblijf in het buitenland, zolang er nog een conserverende aanslag openstaat. Hierdoor kan een aanzienlijke belastingdruk ontstaan bij een latere verkoop van de aandelen.

Normaal gesproken wordt een belastingplichtige als buitenlands belastingplichtig beschouwd wanneer hij emigreert en zijn fiscale woonplaats buiten Nederland heeft. Echter, in bepaalde gevallen kan iemand ‘fictief’ buitenlands belastingplichtig blijven, ondanks het feit dat hij in het buitenland woont. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de vennootschap waarin de belastingplichtige een aanmerkelijk belang heeft, onder een specifieke vestigingsplaatsfictie nog steeds als in Nederland gevestigd wordt beschouwd.

Deze vestigingsplaatsfictie geldt voor vennootschappen die vóór emigratie van de aanmerkelijkbelanghouder minimaal vijf jaar in Nederland waren gevestigd voor de inkomstenbelasting. Indien de werkelijke leiding van de vennootschap daarna wordt verplaatst naar het buitenland, wordt de vennootschap toch geacht nog in Nederland gevestigd te zijn zolang er een conserverende aanslag bij de aandeelhouder openstaat. Hierdoor blijft de houder van het aanmerkelijk belang voor box 2 ‘fictief’ buitenlands belastingplichtig en kan Nederland heffen over de waardestijging van de aandelen in deze periode.

Dit arrest onderstreept dat Nederland ook na remigratie belasting kan heffen over de waardeaangroei van aandelen in de periode waarin de aanmerkelijkbelanghouder ‘fictief’ buitenlands belastingplichtig was. Dit kan voor belastingplichtigen die terugkeren naar Nederland leiden tot een onverwacht hoge belastingdruk bij verkoop van hun aandelen.

Voor aanmerkelijkbelanghouders die emigreren en mogelijk in de toekomst willen remigreren, is het van belang tijdig fiscaal advies in te winnen, om onaangename verrassingen bij toekomstige belastingheffing te voorkomen.