The Beat blaast Limburgse muziekcultuur nieuw leven in
De Limburgse blaasmuziek is diep geworteld in het sociale en
culturele leven van de regio. Maar veel fanfares, harmonieën en
brassbands hebben het lastig. Ze vergrijzen en weten met moeite
nieuwe leden aan te trekken. Tijd daarom voor een fris geluid.
Met The Beat krijgen de Limburgse muziekverenigingen een
podium waar traditie en vernieuwing elkaar ontmoeten. We
spraken met Rob Mennen, juryvoorzitter voorronde, presentator
finale en ambassadeur van de Limburgse blaasmuziek, over de
uitdagingen voor muziekgezelschappen en hoe dit project de
Limburgse blaasmuziek weer kan laten swingen.
Rob Mennen is al vele jaren een bekend gezicht binnen de Limburgse cultuursector. Naast een loopbaan als pianist, muzikaal leider en presentator bij L1, is hij inmiddels ook een ambassadeur voor de Limburgse blaasmuziek. “Ik ben opgegroeid in een dorp met een harmonieorkest,” vertelt Mennen. “Samen repeteren op zaterdagavond, regelmatig optreden, het was een essentieel onderdeel van mijn jeugd.” Die wortels in de blaasmuziek en zijn brede ervaring in de muziekwereld maken hem de logische keuze als juryvoorzitter voor The Beat. Daarnaast heeft hij voor zijn tv-werk tientallen orkesten bezocht, zodat hij weet wat er speelt.
Muziek als verbindende factor
In Limburg zijn harmonieën, fanfares en brassbands al sinds mensenheugenis de hoeksteen van het dorpsleven. Ze spelen niet alleen op concoursen, maar ook bij processies, serenades en dorpsfeesten. Momenteel staan nog zo’n 265 muziekkorpsen ingeschreven bij de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen. “Deze muziekverenigingen waren vroeger de sociale en culturele ruggengraat van een dorp,” legt Mennen uit. Je maakte er kennis met muziek en bouwde er vriendschappen voor het leven. Een muziekkorps was een ontmoetingsplek voor jong en oud, en hele gezinnen waren lid. Echter, door de veranderende maatschappij, decennia van ontkerkelijking, individualisering en het verdwijnen van traditionele evenementen, staat dit erfgoed onder druk. En dan was er nog die pandemie waardoor repetities en optredens overal gecanceld werden.
“Er zijn dorpen waar muziek-verenigingen nog steeds een prominente rol spelen, zoals in Eijsden, Grevenbicht en Thorn waar twee grote harmonieorkesten bestaan. Daar worden tradities als processies en dorpsfeesten nog levendig gehouden. Maar in andere dorpen is het een uitdaging om de verenigingen draaiende te houden”, vat Mennen samen.
“Ik hoop dat deelnemers en publiek
straks een muzikaal orgasme BELEVEN!”
Andere toon aanslaan
Veel muziekverenigingen, maar ook koren en sportverenigingen, hebben moeite om nieuwe leden te vinden. “De jongere generatie trekt, vrijwillig of noodgedwongen, weg uit de dorpen en is daardoor minder snel geneigd zich langdurig te binden,” zegt Mennen. Ook speelt de afname van muziekscholen en culturele subsidies een rol. Muziekverenigingen hebben het na de coronajaren financieel bepaald niet makkelijk gehad. Toch zijn er lichtpuntjes.
Zo zijn initiatieven zoals het Nieuw Talent Orkest (NTO) succesvol in het aantrekken van nieuwe leden. Deze programma’s richten zich op nieuwsgierigen van alle leeftijden, zonder muzikale achtergrond, en begeleiden hen om binnen tien weken samen een concert te geven. Limburg telt er volgens Mennen al een stuk of vijftien. In sommige gevallen zijn deze NTO’s zelfs groter geworden dan de oorspronkelijke orkesten, wat het potentieel voor groei en betrokkenheid benadrukt.
Meeblazen met DJ La Fuente
The Beat speelt in op deze uitdagingen door verenigingen uit te dagen muziek te combineren met andere media. Deelnemers strijden om geldprijzen en een plek op een bekend zomerfestival in 2025, waar ze zullen optreden met DJ La Fuente. Een verrassende, maar doordachte keuze. “Dit is een kans om blaasmuziek te laten zien in een context die ook jonge mensen aanspreekt,” aldus Mennen. De competitie is bewust laagdrempelig. “Deelnemers worden beoordeeld op hun innovatie en verhaal, niet alleen op muzikaal niveau. In een speciaal webinar hebben we deelnemers geïnspireerd buiten de gebaande muzikale kaders te denken,” vertelt Mennen. Zo krijgen ook kleinere verenigingen een eerlijke kans.
Dit jaar zijn zeven finalisten geselecteerd, elk met hun eigen creatieve invalshoek. Een voorbeeld is een vereniging die een audiovisuele show ontwikkelt, waarin het verhaal van een jonge muzikant uit een Limburgs dorp centraal staat. Dit wordt gecombineerd met moderne muziekstijlen en beelden die het dorpsleven illustreren. Ook is er een orkest dat een mix maakt van traditionele muziek met filmische elementen, om een meeslepende ervaring te creëren. Mennen enthousiast: “Ik hoop dat deelnemers en publiek straks een muzikaal orgasme beleven!”
“Dit erfgoed staat onder druk”
Een hoogtepunt in Roermond
De grote finale vindt plaats in De Oranjerie in Roermond. Hier zullen de finalisten optreden voor een jury en een livepubliek. “We willen de jury niet alleen een beoordeling laten geven, maar ook interactief betrekken bij het evenement,” zegt Mennen. Het programma van de finale zal bestaan uit optredens van ongeveer 20 minuten per vereniging, inclusief een uitvoering van het muziekwerk “Ratata”, waarbij de jury direct feedback geeft. “We willen een dynamische en inspirerende sfeer creëren, vergelijkbaar met shows zoals ‘Holland’s Got Talent’,” legt Mennen uit. Het doel is om niet alleen de muzikale kwaliteit, maar ook de innovatieve kracht van de
verenigingen te belichten.
Mennen is onder de indruk van het lef van verenigingen om deel te nemen aan deze nieuwe opzet. “Het is een sprong in het diepe voor velen,” vertelt hij. Ook de vragen die hij kreeg, zoals “Wat verstaan jullie precies onder innovatie?”, tonen volgens hem aan dat verenigingen serieus nadenken over hun rol en toekomst. Daarnaast is hij verrast door de creatieve concepten die zijn ingediend, variërend van experimentele samenwerkingen met andere kunstvormen tot verhalende optredens waarin muziek, beeld en licht samenkomen.
De menselijke maat volgens Crowe
Naast de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen is de Crowe Foundation een belangrijke partner in dit project. “Het is bijzonder dat een organisatie buiten de culturele sector
zo’n project ondersteunt,” zegt Mennen. “Het toont hun maatschappelijke betrokkenheid.” Een van de drijvende krachten achter de samenwerking met The Beat is Rob Meusen, directeur van het Crowe-filiaal in Roermond. Interessant genoeg was Meusen in zijn jeugd een klarinetleerling van Mennen. “Het is bijzonder om na zoveel jaar weer samen te werken,” merkt Mennen op. Deze persoonlijke connecties benadrukken de kracht van de Limburgse muziekgemeenschap.
Blik op de toekomst
Met The Beat hopen de organisatoren niet alleen de Limburgse blaasmuziekcultuur te behouden, maar ook te vernieuwen. Het project toont aan dat er nog steeds behoefte is aan verbinding en samenhorigheid, juist in deze individualistische tijden. Mennen: “We moeten blijven zoeken naar nieuwe manieren om mensen te inspireren en samen te brengen.” Om de titel van zijn theatershow uit 2023 maar eens te citeren: Nu wordt het Mennens!
Mennen is inmiddels bezig met een nieuwe theatervoorstelling getiteld “Enne? Mennen!”. Deze zal in de Limburgse theaters te zien zijn in seizoen 2025/2026. Meer informatie over The Beat en de finale is te vinden op de website van de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen (LBM) en op www.thebeatlimburg.nl.
Over de Crowe Foundation
Door The Beat te steunen, helpt Crowe Foundation bij het beschermen en promoten van de rijke Limburgse tradities zoals de Limburgse harmonieën, fanfares en brassbands waar ook diverse Crowe-collega’s persoonlijk zeer actief zijn. Dit erfgoed is een belangrijk onderdeel van de regionale identiteit en biedt een unieke kans om toekomstige generaties te inspireren en te betrekken bij de ‘HaFaBra-wereld’. Dit op een manier die past bij Crowe: met persoonlijke betrokkenheid, passie, vakmanschap, innovatie en creativiteit.
Vraag hier de Nuance gratis aan
Via onderstaand contactformulier kunt u uw gegevens achterlaten zodat wij u een exemplaar van Nuance toe kunnen sturen.